چکیده
انگیزه تاثیر مستقیمی روی تلاش برای رسیدن به اهداف مشخص دارد. در واقع انگیزه اهداف مشخصی را ترسیم می‌کند که افراد برای رسیدن به آن تلاش می‌کنند. بنابراین انگیزه روی انتخاب‌هایی که دانش آموزان می‌کنند تاثیر می‌گذارد. انگیزه باعث میشود تلاش و انرژی دانش آموز افزایش یابد و شروع یک کار و ادامه دادن آن را ممکن سازد.بنابراین تدريس مي بايست فرآيندي باشد كه دانش آموزان را به كنترل يادگيري خود مشتاق سازد و همچنين، سطوحي از كنترل را كه مناسب با توانايي هاي هر دانش آموز در انجام تكاليف يادگيري خاص است، فراهم آورد
مقدمه:
انگيزه دانش آموزان در صورتي افزايش مي يابد که در يابند تكاليف يادگيري، به طور مستقيم يا غير مستقيم با نيازها علايق و اهداف شخصي آنها مرتبط است و سطوح دشواری آن به گونه اي است كه مي توانند به صورتي موفقيت آميز آن را انجام دهند.
انگيزش ذاتي دانش آموزان به يادگيري مي تواند در محيطي امن، اعتماد بخش و حمايتگرانه پرورش يابد، كه داراي اين و يژگي ها باشد:
-بزرگسالان در روابط كيفي توام با توجه، توانمندي هاي بالقوه جوانان را دريابند.
-نيازهاي منحصر به فرد دانش آموزان از نظر يادگيري و آموزشي مورد حمايت قرار گيرد.
-فرصت هايي براي خطر كردن، بدون ترس از شكست خوردن براي دانش آموزان فراهم كند.
اين اصول اساسي به جنبه هايي از نقش معلمان به عنوان بر انگيزاننده اشاره دارد؛نخست آنكه به نياز معلمان براي آگاه شدن از نيازها و علايق شخصي هر دانش آموز اشاره مي كنند. همچنين معلمان مي توانند در ارائه اهداف و فعاليت هاي آموزشي از اطلاعاتي كه درباره نيازها و علايق دانش آموزان به دست آورده اند به گونه اي استفاده كنند كه هر دانش آموز بتواند به اهداف خود دست يابد و موفقيت را تجربه كند.
دومين جنبه نقش معلم، تمركز بر شيوه هايي است كه در آن، دانش آموز، هم مسئوليت فردي خود را در يادگيري بپذيرد و هم به طور فعالانه، در تجارب يادگيري درگير شود. ذكر اين نكته ضروري است كه دانش آموز به طور ذاتي، نسبت به زمينه هاي مورد علاقه خود، وقت، تلاش و انرژي بيشتري صرف مي كنند،علاوه بر اين، دانش آموزان براي با انگيزه شدن، نياز اساسي به برخي انتخاب ها و كنترل بر فعاليت هاي يادگيري دارند.
بیان مسئله و اهمیت آن:
بخش عمده اي از نقش معلمان،ايجاد محيطي امن،اعتماد بخش و حمايت آميز است كه با ابراز علاقه، توجه و ملاحظه خالصانه به هر دانش آموز به و جود مي آيد. تحقق اهداف نبايد به صورتي باشد كه در بازي ياد گيري برخي از دانش آموزان برنده و بر خي ديگر بازنده باشند.در افزايش فضاي امن و حمايت آميز،بر جسته كردن ارزش فضيلت هاي دانش آموزان،همراه با مهارت ها،و توانايي هاي منحصر به فردشان و ارزش فرآيند ياد گيري و تكاليف ياد گيري اهميت دارد. پاداش دادن به فضيلت هاي دانش آموزان و تشويق آنها به دادن پاداش به خود و احساس غرور نسبت به فضيلت هاي خويش،منجر به ايجاد فضايي مي شود كه هر دانش آموز در آن احساس”مورد توجه بودن” مي كند. در این پژوهش به این مطلب می پردازیم که:
-نقش معلم به عنوان عنصر برانگیختن انگیزه چیست.
-آیا انگیزه در دانش آموز به علاقه مندی او منجر می شود.
-چطور با ایجاد انگیزه،دانش آموز را ترغیب و تشویق کنیم.
نقش بر انگيزاننده، در بر دارنده رشد فزاينده احساس مثبت دانش آموز نسبت به خود و ايجاد انگيزه يادگيري به عنوان يك عامل مهم، خلاقانه و هماوردجويانه است، زيرا يادگيري، امري فعال و هدفمند است و معلم براي اين كار، نياز به راهبردهايي دارد كه با تشويق فعالانه، رفتار و افكار هدفمندانه دانش آموز را به كار گيرد. در واقع، ضعف درسی منجر به بی علاقگی به تحصیل و گاهی حتی ترک تحصیل میشود و البته عکس آن هم صادق است. به همین علت به معلمان به منظور افزایش انگیزه دانشآموزان و سوق دادن آنها به سمت درونی شدن انگیزهها راهکارهای زیر توصیه میشود:
-سعی کنیم اولویت تجربههای دانش آموزان برای آنها جالب باشد، احساس موفقیت اولیه، اعتماد به نفس آنها را افزایش میدهد.
-برای موفقیت دانش آموزان پاداش در نظر بگیریم؛منتظر نباشیم تا افت تحصیلی اتفاق افتد و سپس موفقیت را تحسین کنیم.
-با احترام گذاشتن به تفاوتهای فردی دانش آموزان، هرگز آنها را با یکدیگر مقایسه نکنیم.
-دانش آموزان را در کلاس کمتر درگیر مسائل عاطفی منفی نمائیم و نسبت به حساسیتهای عاطفی آنان آشنا و در کاهش آن کوشا باشیم. سختگیری و انضباط شدید، تبعیض،
-بیان قضاوتهای منفی و خبرهای ناخوشایند از جمله عواملی است که موجب درگیری ذهنی و کاهش علاقه به یادگیری میشود.
-بلافاصله پس از آزمون یا پرسش کلاسی، دانش آموزان را از نتیجه کار آگاه کنید. برای اینکه دانش آموز بداند، در طول تدریس به دنبال آموختن به چیزی باشد، بیان اهداف
آموزشی مورد انتظار از او را در ابتدای درس فراموش نکنیم.
-چگونگی یادگیری و نحوه انجام کار برای دانش آموز مشخص شود.
-به منظور افزایش حس کفایت در دانش آموز از او بخواهیم مطالب یاد گرفته شده را به دوستان یا کلاس آموزش دهد.
-در مورد مشکلات درسی دانش آموز و ریشهیابی آن، با او تبادل نظر و گفت گو کنیم
-تشویق کلامی در کلاس، به صورت انفرادی بسیار حائز اهمیت است
-مطالب درسی را به ترتیب از ساده به دشوار مطرح کنیم.
-بروز رقابت ناسالم در بین دانش آموزان پیشگیری شود.
-در فرایند آموزش متکلم وحده نباشیم و یادگیرندگان را در یادگیری مشارکت دهیم.
-علاقه به دانش آموزان و تعلق خاطر و اهمیت دادن به یکایک آنها، سطح انگیزهها را افزایش میدهد.
آموزش را با «تهدید» پیش نبریم.
-برای دانش آموزان با انگیزه، خوراک علمی کافی داشته باشیم.
-با محول کردن مسئولیت به دانش آموزان کم توجه، آنان را به رفتارهای مثبت هدایت و علل کم توجهی در آنها را بررسی کنید.
-شیوه های تدریس را از سنتی به شیوههای روز تغییر داده و با استفاده از تکنولوژی آموزشی، حواس پنجگانه دانش آموزان را به کار گیریم.
-میان درس، کلاس و مسائل زندگی که به وسیله همان درس قابل حل است،ارتباط برقرار کنیم.
-تدریس را با طرح مطالب و پرسشهای جالب توجه آغاز کرده و با تحریک حس کنجکاوی، دانش آموزان را برانگیخته تر سازیم.
-به وضعیت جسمانی دانش آموزان توجه کرده و علل جسمی بی توجهی و کاهش انگیزه آنان را بیابیم.محیط کلاس را با طراحی زیبا و مناسب، جذاب سازیم تا مانع بروز کسالت
روحی شویم.
-با فرهنگ و تاریخچه زندگی افراد مدرسه یا محلهای که در آن تدریس میکنیم، آشنا شده و در طول تدریس از مثالهای آشنا استفاده کنیم
-به منظور اطلاع از نتیجه فعالیت درسی دانش آموزان و ارائه بازخورد به موقع و مناسب، تکالیف آنان را بلافاصله در جلسه بعدی ملاحظه و با رفع اشکالات، جنبه های مثبت را
تشویق کنید.
-در گرفتن آزمون و امتحان به قول خود عمل کنیم.
-زمان یادگیری باید در حد توان دانش آموز باشد. برای تجدید قوا و انگیزه در میان کلاس از وقت تفریح و استراحت غافل نشویم.
-دانش آموز را از میزان پیشرفت خود آگاه سازیم تا بداند برای رسیدن به هدف چه گامهای دیگری بردارد.
-به لحاظ اخلاقی و ایجاد انگیزه، همیشه خوش اخلاق و خوشرو باشیم.
-به منظور افزایش حس کفآیت و مشارکت در ارائه دروس از نظرات دانش آموزان استفاده کنیم.
-مطمئن باشیم که توجه دانش آموزان برای شروع تدریس آماده است.
-توجه افراطی به دانش آموزان (قوی یا ضعیف) موجب متشنج شدن فضای کلاس میشود و از این امر اجتناب شود.
-دانش آموزان را به گروههای «خوب»، «بد» و «ضعیف» تقسیم بندی نکنیم.
-با ایجاد جلسات بحث و تحلیل به دانشآموزان فرصت تفکر و اظهار نظر بدهیم
-به افراد درونگرا، کمرو، مضطرب که تمایلی به ابراز وجود ندارند، توجه کرده و با تقویت رفتارهای مثبت، آنها را به مشارکت در بحثهای کلاسی و کارهای گروهی تشویق کنیم.
-در روشهای تدریس، کنفرانس و سمینار را مد نظر قرار دهیم.
-گاهی تجربه های دوران تحصیل و شکستها و موفقیتهای خود برای دانش آموزان بیان شود.
-این جنبه های انگیزشی جنبه هایی هستند که معلم مستقیماً در کلاس با آنها سروکار دارد.
-اگر دانش آموزی به درس توجه نکند، به گفته ها و راهنماییهای معلم وقعی ننهد و تکالیف خود را انجام ندهد، بالطبع یاد دادن مطلب به او بسیار دشوار خواهد بود
نتیجه گیری:
تدريس مي بايست فرآيندي باشد كه دانش آموزان را به كنترل يادگيري خود مشتاق سازد و همچنين، سطوحي از كنترل را كه مناسب با توانايي هاي هر دانش آموز در انجام تكاليف يادگيري خاص است، فراهم آورد. نيازهاي منحصر به فرد دانش آموزان از نظر يادگيري و آموزشي مورد حمايت معلم قرار گيرد زیرا رفتار صحیح معلم منجر به عملکرد بهتر دانش آموزان در طول تحصیل است. بنابراین معلم با رفتار خود میتواند تاثیر به سزایی برآینده دانش آموزان که به نوعی آینده جامعه میباشد داشته باشد.
تهیه کننده : آموزگار پایه ششم-خانم غلامزاده
تایید کننده : مدیریت دبستان-خانم حسین زاده
پنج شنبه 9 اردیبهشت ماه 1400