به نام خداوند بخشنده مهربان
یکی از زبانهای کودکی زبان بازی کردن است .
چون که باکودک سروکارت افتاد پس زبان کودکی باید گشاد
می توان ازاین حدیث این استفاده را کرد که آموزگاران که کودکان برای تعلیم و تربیت به آنها امانت داده می شوند باید با احساسات و تمایلات کودکان آشنا باشند و آنها را درک کنند و خلاصه زبان کودکی را بلد باشند.
بازی مجموعه ای از حرکت ها و فعالیت های جسمی و ذهنی است که موجب شادی، سرزندگی، لذت و ارتباط با دیگران می شود (فرهنگنامه کودک و نوجوان، ج ٦، ص٨٥(
امروزه اهمیت و ارزش بازی در دوران کودکی به وسیلة پژوهشهای گسترده مورد توجه قرار گرفته است. بازی روی رشد جسمی، عاطفی، ذهنی، آموزشی، اخلاقی، شخصیتی و اجتماعی تأثیر میگذارد و ارزش تشخیصی و درمانی نیز دارد(مقدم،۱۳۸۶)ا کنون به کرات تحقیقات و پژوهش ها نشان داده اند که هر گونه آموزشی از راه بازی موثرتر به انجام می رسد. این امر در بسیاری از موضوعات درسی تا کنون بارها به بوته آزمون گذاشته شده و همواره نتایج کمابیش یکسانی به دست آمده است
فعالیت درکلاس
کودکان تحرک و فعالیت را دوست دارند؛ اما در بسیاری از کلاس های درس فعالیت و تحرک کودکان برای معلم کم تر قابل تحمل است. کودکانی که در جای خود آرام می نشینند و در طول تدریس دست به سینه و ساکت اند و فقط به معلم توجه می کنند، بیشتر مورد قبول معلم واقع می شوند اما تحقیقات نقش مثبت بازیها را در کمک به یادگیری دانش آموزان اثبات میکنند که بازی نه تنها به محیط کلاس، شادی و نشاط میبخشد بلکه بهترین روش برای درگیر کردن دانش آموزان ضعیف با ریتم کلاس است. درست بر خلاف این عقیده عمومی که برای موفقیت در تحصیل باید بر تعداد و ساعات کلاسهای دروس اساسی مثل ریاضی، علوم و زبان افزود، پژوهشها نشان میدهند که بالعکس با اضافه کردن بازی، ورزش و شادی به کلاسهای درس، آمادگی ذهنی کودکان برای یادگیری مطالب درسی نیز افزایش مییابد. در واقع بازی و تفریح، غذای مغز هستند.
سقراط نقش بازی را نه تنها در رشد و پرورش کودکان و نیز در تحول منش آنان می پذیرد؛ بلکه آنرا زمینه ای می داند برای شناختن توانایی های آنان. « برای آموزش کودکان زور به کار مبر. بگذار آموختن برای آنان به شکل بازی درآید. بدین سان، توانایی هایشان را بسی بهتر خواهی شناخت.» آمده است. هر چه یادگیری درس سخت تر باشد نیاز به ابزارهای آموزشی بیشتر احساس می شود.
مزایای بازی آموزشی
بازی انگیزه یادگیری را ایجاد و توجه و علاقة فراگیرندگان را جلب میکند. از یکنواختی و کسالت باری محیطهای یاددهی ـ یادگیری میکاهد و جوی شاد و زنده را شکل میدهد. در برخی از بازیها فراگیرندگان بدون این که خود احساس کنند به تمرین و تکرار مفاهیم یا مهارتهای دشوار میپردازند. مربیان با ایجاد ارتباطهای اجتماعی از طریق بازی، علاوه بر آموزش مفاهیم شناختی، به بعضی از اهداف آموزشی، یادگیری عاطفی و نگرشی نیز دست مییابند. به علاوه، آموزگاران با شرکت دادن دانشآموزان در برنامهریزی و تدارک وسایل لازم برای بازی میتوانند به اهداف بیشتری نایل شوند. بازی آموزشی خوب میتواند ضمن ایجاد تفریح و هیجان برای فراگیرندگان، چگونگی ارزیابی مخاطرات، برخورد اتفاقها و مسائل جدید، تفکر منطقی و انجام تصمیم گیریها را آموزش دهد. (امیر تیموری، ۱۳۸۷).
بازی باید چنان مهیج و جالب باشد که به تفکر و جست و جو نیاز داشته باشد و نتوان به راحتی به جواب آن دست یافت. بنابراین، بازی نباید ساده، بیتحرک و بیهدف باشد. پیچیدگی و جذابیت آن باید در حدی باشد که توجه همه را جلب کند با توجه به سطح آگاهی و مهارت شاگرد و منطبق با موضوع درس انتخاب کند، زیرا شاگرد زمانی اعتماد به نفس لازم را دارا ست که مهارت کافی را به دست آورده باشدواگریک بازی خاصی رایک بار برای دانش آموزان مطرح کرده اید، باردیگر آن راارائه نکنید، آگاهی از انواع بازیها ( جسمی ، تقلیدی، نمایشی، نمادی، تخیلی ، آموزشی وسازنده سرگرم کننده ) و ایجاد موقعیتهای مناسب برای یادگیری از طریق بازی، در تعلیم و تربیت کودکان مفید است.
بعضی از بازی های کلاسی
فعالیت های سرگرم کننده و چالش انگیز و بازی های کلاسی بویژه بازی فکری در کلاس می تواند باعث شود که آنها به آنچه شما می گویید متمرکز شوند و بازخورد بهتری در کلاس درس داشته باشند.
آموزش جدول ضرب با کمک بازی
این یک بازی عالی برای فراگرفتن و مشارکت وعدم کسالت دانش آموزان درکلاس ریاضی می باشد
نحوه ی بازی : دانش آموزان ازقبل باکاغذهای باطله و چسب برای خود توپ های کاغذی کوچک درست می کنند و معلم دانش آموزان را به دو یا سه گروه مساوی تقسیم می کند و بر روی تخته با فاصله های مشخص چند عدد برروی تخته می نویسد و یک نفر به عنوان نمایند هرگروه انتخاب می شود دانش آموز باید با فاصله مشخص ازتخته بایستد و با رعایت شیوه ی درست پرتاب کردن توپ را به پاسخ ضرب پرسیده شده توسط معلم راکه با کمک همگروهی های خود فهمیده به مدت زمان 3 ثانیه بعد ازپرسیدن به عنوان نماینده گروه ضربه بزند که اگر توپ به جواب موردنظر خورد 3 امتیاز و اگر جواب درست بود ولی توپ به هدف برخورد نکرد 2 امتیاز و درصورت از دست دادن زمان و و جواب مناسب امتیاز گروه صفر می شود و در نهایت تیم با حداکثر امتیاز، برنده می شود.
حتی این بازی را با این روش می توان برای پایه های دوم به جای ضرب ازجمع و تفریق و برای پایه های اول برای تشخیص اعداد یا به صورت تشخیص حروف درست الفبا توسط دانش آموز استفاده کرد .
املای زنجیره ای:
این بازی مثل وصل کردن دو کلمه غیرمرتبط بر اساس املای آنهاست.
تعداد بازیکنان: شش یا بیشتر
نحوه بازی:
کلمه ای را روی تخته بنویسید.
اولین دانش آموز باید با سه یا چهار حرف آخر آن کلمه، کلمه جدیدی بسازد.
دانش آموز دوم هم همین کار را می کند، و این زنجیره ادامه می یابد تا زمانی که یک دانش آموز نتواند کلمه جدیدی بسازد.
دانش آموزی که موفق نمیشود کلمه جدیدی بسازد و یا غلط املایی دارد از بازی خارج میشود.
از اضافه کردن حروف اضافه برای ساختن کلمات جدید خودداری کنید.
برای پیچیده کردن بازی میتوانید بازی را محدود به کلماتی حول یک موضوع یا مطلب خاص انجام دهید.
بازی بارش فکری :
یا استفاده از بازی بارش فکری که به این صورت هست که معلم یک کلمه یا یک جمله روی تخته می نویسد و از دانش آموزان می خواهد که تمام آنچه که از مفهوم آن کلمه یا جمله ی روی تخته به ذهن شان می رسد بازگو کند و معلم برروی تخته می نویسد حتی معلم اجازعدم نوشتن کلمات غیر مرتبط با آن کلمه را ندارد چون مقصود از این کار می خواهد حتی شاگرد ضعیف وکمرو را به مشارکت در درس تشویق کند که باعث ایجاد انگیزه و جلب دانش آموز به آن مبحث درسی شود که معمولا برای دروس مطالعات ، جغرافیا …. استفاده می شود.
بازی های حافظه ای سرگرم کننده هستند .این بازی ها شما را مجبور می کنند به یاد بیاورید و هر گونه اطلاعاتی را که از طریق مغز دریافت کرده اید را تقویت میکند ، به اینصورت که کلاس به سه یا دو گروه مساوی تقسیم می شود و نفر اول با یک اسم یا اشیا یا هر کلمه ای که مدنظر است بازی راشروع می کند نفردوم همان گروه باید اول واژه هم گروهی خود و بعدیک واژه جدید برای خود بگوید و نفرسوم به تربیت واژه نفر اول بعد نفردوم وبعد یک واژه برای خود این روال تا نفری ادامه پیدا می کند که یاگروه تمام شود که امتیاز کامل را به دست بیاورند یا دانش آموز کلمات دوستان و همگروهی خودرا به خاطر نیاورد یا جابه بگوید که به تعداد دانش آموزان که درست گفتن به دوگروه دیگر امتیاز مثبت و به همان گروه امتیاز صفر داده می شود که این کارباعث تقویت حافظه و سرگرمی دانش آموزان می شوند.
نتیجه گیری
آگاهی ازانواع بازی، انتخاب بازی مناسب با توجه به آمادگی و سطح توانایی شاگرد و منطبق بودن با موضوع درس که باعث اعتماد به نفس و انگیختن ذوق و علاقه شاگرد درکلاس درس ، کمک به معلم برای مدیریت بهترکلاس و افزایش راندمان آموزشی و تفکر همگرا را در ذهن سبب می شود.
تهیه کننده :معاون اجرایی-خانم حسینی
تاییدکننده :مدیریت دبستان-سرکارخانم قائمی فر
دوشنبه 29 اردیبهشت ماه 1399