اضطراب چیست؟
Anxiety از کلمه ی لاتین anxius به معنی احساس فشردگی در قفسه ی سینه ریشه می گیرد. اضطرب به ترس بدون منشا مشخص اطلاق می شود. مغز ما در هر لحظه تحت تاثیر حرکات زیادی قرار دارد که بعضی از آنها آگاهانه یا ارادی و بسیاری دیگر ناآگاهانه و غیر ارادی است.این حرکات از سه ناحیه متفاوت محیط خارج ، بدن و مغز به وجود می آیند.
اضطراب ریاضی چیست؟
اضطراب ریاضی وضعیتی روانی است که به هنگام رویایی با محتوای ریاضی، چه در موقعیت آموزش و یادگیری و چه در حل مساله های ریاضی یا سنجش رفتار ریاضی در افراد بدید می آید. این وضعیت معمولا توام با نگرانی زیاد، اختلال و نابسامانی فکری ، افکار تحصیلی و کنش روانی و در نتیجه ایست تفکر است.
نقش آموزگاران در ایجاد اضطراب ریاضی
بدیهی است که رفتار های پنهان و آشکار (کلامی و غیر کلامی ) آموزگار در بروز اضطراب دانش آموزن از درس ریاضی تاثیر زیادی دارد. زمانی که آموزگار اخم می کند یا با جملات توهین آمیز و ترش رویی موجب کاهش اعتماد به نفس دانش آموزان می شود، او را از دستیابی به جواب نهایی پرسش یا مساله باز می دارد . در مواردی نیز ، اضطراب از آموزش صحیح درس ریاضی به دانش آموزان موجب ضعف در شیوه های تدریس آموزگار می شود و ریشه های اضطراب را در دانش آموزان به وجود می آورد. برخی از آموزگاران بر این باورند که ریاضی مقطع ابتدایی به قدری ساده است که تمامی دانش آموزان باید آنرا بفهمند .در حالی که با توجه به مراحل رشد ذهنی این انتظار بی مورد است. شاگردان ابتدایی هنوز نمی دانند چطور باید ریاضی را یاد بگیرند و به آنها یاد می دهند که عملیات جمع و تفریق را حفظ کنند در حالی که مفاهیم زیربنایی ( استلال کردن ) را نیامخته اند. آنها را برای هرچه آسان تر کردن آموزش ریاضی به دانش آموزان باید سعی کنند شیوه ها و روش های تدریس را متناسب با نیازهای دانش آموزان کلاس خود تغییر دهند. آموزگاران هنگام تدریس ریاضی به نکات زیر توجه کنند:
- نسبت به ریاضی نگرش و دیدی مثبت و سازنده در خود و شاگردانش ایجاد کند . آموزگار باید بپذیرد که وظیفه خطیر آموزش امری ساده و راحت نیست . کودکان در امر یادگیری پیشرفتی مرحله به مرحله دارند . آنها ابتدا مفاهیم اولیه را یاد می گیرند. درک مساله ریاضی نیاز به تفکر دارد . اگر دانش آموزی در یکی از این مراحل دچار ضعف و کاستی باشد ، گام های بعد را با دردسر خواهد گذاشت . چه بسا آنچه را که در طول سال های ابتدایی خوب نیاموخته است تا سالهای جوانی و بزرگسالی نیز نتواند خوب بفهمد. باورهای معلم تاثیر شگرفی بر عقاید دانش آموزان می گذارد. اگر آموزگاری هدفش کاهش استرس دانش آموزان است نباید از جملات : سریع جواب بده ، خیلی آسان است ، مسائل را به تنهایی حل کن ، نه اشتباه گردی بلکه باید بگوید : اگر عجله کنی اشتباه می کنی ، اگر سعی کنی تمام مسایل را ذهنی حل کنی ، ممکن ات اشتباه کنی ، سعی کن گام به گام مساله را حل کنی ، زمانی که مساله را نوشتی یکبار آن را توضیح بده . آموزگار باید به تفاوت های فردی دانش آموزان توجه داشته باشد و اینکه هر دانش آموز شیوه ی واحدی برای فکر دارد ، حل مساله ممکن است روش های مختلفی داشته باشد پس بهتر است هر دانش آموز به شیوه خودش مساله را حل کند و از مقایسه دانش آموزان با یکدیگر بپرهیزید.
- از جمله نکاتی که آموزگار ابتدایی باید به آن توجه داشته باشد : گفتگو و واضح سازی عملیات ریاضی ، امکان پرس و جو های کلاسی ، اشکال گیری ، ارایه تمرین های ساده به پیچیده ، و گوشزد کردن قوانین ریاضی به دانش آموزان است.
- انجام آزمون های کوتاه و متنوع و تست هاس ساده ریاضی موجب کاهش اضطراب ریاضی دانش آموزان می شود.حل مسایل آسان ریاضی ، موفقیت های پی در پی در آرمون های ریاضی و پیشرفت گام به گام در درس ریاضی موجب تقویت اعتماد به نفس دانش آموزان در یادگیری درس ریاضی می شود . آزمون های هفتگی و تمرین های مکرری که صرفا برای یادآوری درس های قبل موجب حضورذهن دانش آموزان می شود .
- مثبت نگری رابه دانش آموزان بیاموزید. آموزگاردرس ریاضی سعی کند تجارب منفی و ناخوشایندی را که گروهی دانش آموزان درخصوص در ریاضی در ذهن دارند فراموش کند و زمینه مثبت به آنها بدهد .رفع اشکال ، بازگشت به مفاهیم اولیه ، به کاربستن شیوه های آموزش ، ایجاد فضای شاد و پرانرژِی ، پذیرش اشتباه دانش آموزان و تشویق به پرسش های کلاسی ازجمله نکاتی است که آموزگاران برای کاهش اضطراب دانش آموزان به کاربندند.آموزگاران بایدآگاه باشند فرصتی که برای حل مساله به دانش آموزان می دهد، متناسب باسختی و پیچیدگی مساله باشد. آموزگارانی که انتظاردارند دانش آموزان همواره جواب را بدست آورند آنها را دچار اضطراب و نگرانی می کنند و موجب شرمساری آنها جلوی همکلاسی هایشان می شود . همین امر موجب می شود این گروه از دانش آموزان از مطرح کردن پرسش های خود سرکلاس اجتناب ورزند
- باخوشرویی و روحیه شاد تدریس ریاضی را آغاز کنید . آموزگارانی که عصبانی ، خسته و پرخاشگرند و باکج خلقی به دانش آموزان درس می دهند جوی منفی و ناخوشایند درکلاس حاکم می کنند که موجب ترس و دلهره دانش آموزان می شود.
تهیه کننده : آموزگار پایه پنجم-خانم قادری
تاییدکننده : معاون آموزشی-آقای جعفری
دوشنبه 29 اردیبهشت ماه 1399