چکیده مقاله:
هر فردی ویژگی های شخصیتی منحصر به فردی دارد و در شرایط مختلف رفتارهای متفاوتی از خودنشان می دهد برخی به گونه های تهاجمی و خشمگینانه عمل می کنند،بعضی دیگر کناره گیری می کنند و گوشه گیری می شوند و افرادی نیز هستند که قادرند با آرامش و تسلط برخورد کنند. عوامل مختلف در طول دوران زندگی موجب شکل گیری و تقویت این رفتارها شده است یکی ازاین رفتارها خشم عصبانیت پرخاشگری است ازآنجا که یافتن علل پرخاشگری و همچنین کنترل آن می تواند کمک شایانی به زندگی افراد نماید پژوهش پیش رو با استفاده از روش توصیفی علاوه بر یافتن علل و عوامل پرخاشگری درصدد ارائه اطلاعاتی به والدین و مسئولان مدارس در زمینه اهمیت پدیده خشونت در کودکان می باشد.
مقدمه:
پرخاشگری در کودکان پدیده‌ی شایعی است که به صورت‌های مختلفِ جسمی، عاطفی و تنشِ قابل توجه در آنها دیده می‌شود. اگرچه این مسئله بخشی طبیعی در روند رشدکودک شماست، اما از او انتظار می‌رود که در مدرسه احساساتش را کنترل و مدیریت کند. هرچه آموزش‌های شما در این زمینه از سن کمتری آغاز شود احتمال اینکه فرزندتان بتواند بر پرخاشگری اش غلبه کند بیشتر می‌شود.
چه عواملی باعث پرخاشگری می شود ؟
1-الگو پذیری فرزندان از والدین
یکی از دلایل بسیار مهم پرخاشگری در فرزندان یادگیری است. یعنی فرزندانی که الگوهای رفتاری پرخاشگرانه داشته اند، همانند الگوهای خود رفتار می کنند. چنانچه پدر یا مادری خلق و خویی عصبانی و پرخاشگر داشته باشند، مسلما فرزندشان نیز پرخاشگر خواهد شد. این رفتار توسط کودک یاد گرفته می شود. از آن جا که فرزندان با والدین همانند سازی می کنند، بنابراین بسیاری از رفتارهای پدر و مادر ناخودآگاه توسط فرزندان فرا گرفته می‌شود.
2-فرزندان ناکام پرخاشگر می شوند.
ناکامی یکی از مسائلی است که به پرخاشگری می انجامد. وقتی فرزند شما به هدف خود دست نیابد و ناکام شود، یکی از رفتارهایی که از او سر می زند پرخاشگری است.
3-اضطراب و پرخاشگری
بچه های مضطرب نمی توانند آرام باشند. آنها رفتارهایی پرخاشگرانه از خود بروز می دهند؛ البته بلافاصله پشیمان می شوند و از والدین خود عذرخواهی می کنند. اگر از فرزند مضطرب بپرسیم که چرا پرخاش می کنی و عصبانی هستی؛ خواهد گفت نمی دانم.؛ یا خواهد گفت دست خودم نیست.
4-پرخاشگری، نشانه‌ای از تضادهای درونی
گاهی فرزندان در دوگانگی و تضادهای درونی قرار می گیرند. یا بهتر بگوییم، گاهی بر سر دو راهی هایی گیر می کنند و نمی دانند کدام راه را انتخاب کنند؛ و این حالت آن ها را دچار تعارض، اضطراب و خشم می کند. به کودکان خود کمک کنیم که در دو راهی‌های زندگی، مدتی طولانی قرار نگیرند. آن ها بایستی به سرعت و با دقت درست ترین کار را انجام دهند.
5-پرخاشگری و افسردگی
پرخاشگری و کج خلقی در فرزندان چنانچه با علامت‌های دیگر همراه باشد، می تواند نشانه ای از افسردگی باشد که در این صورت لازم است شرایط زندگی کودک تمام و کمال مورد بررسی قرار گیرد. بعضی از بیماری‌ها به مصرف دارو نیاز دارد و ممکن است از عوارض جانبی داروها کج خلقی و رفتارهایی باشد که خشونت را بر می انگیزند.
6-خشونت و مدرسه
گاهی کودکان در مدرسه قربانی خشونت می شوند؛ و این قربانی شدن باعث می شود که خود آن ها نیز عامل خشونت شوند عواملی که به خشونت در مدرسه می انجامند، عبارت اند از:
-وقتی دانش آموزی توسط دانش آموزان دیگر مورد تمسخر قرار گیرد.
-وقتی دانش آموزی توسط دانش آموزان دیگر کتک بخورد و قادر به دفاع از خود نباشد.
-وقتی دانش آموزی همیشه از مشاجرات فرار می کند و حتی در مواقعی به گریه متوسل می شود.
-وقتی دانش آموزی مرتب اشیا، وسایل و پول خود را گم می کند.
-وقتی دانش آموزی از لحاظ ظاهری (پارگی لباس و یا نامناسب بودن آن) مورد تمسخر قرار می گیرد.
-خجالتی بودن و سکوت مکرر در کلاس.
-افت تحصیلی، افسردگی و ناراحت بودن.
این عوامل دانش آموزی را قربانی خشونت دیگران می کند و خود کودک نیز عامل خشونت می شود .
-از کجا بفهمیم که یک دانش‌آموز پرخاشگر است؟
رفتارهایی که یک فرد و دانش‌آموز پرخاشگر از خود بروز می‌دهد عبارت‌اند از:
-نادیده گرفتن قوانین و تجاوز به حقوق دیگران یا خصومت
-رفتار بی‌اعتنایی نسبت به دیگران و به‌خصوص معلمین
-عدم مشارکت در فعالیت‌های گروهی
-نزاع با دوستان، همسالان و حتی معلمین
-مورد آزار قرار دادن دیگران
-جروبحث
-کج‌خلقی و…..
دانش‌آموزانی که دچار اختلال پرخاشگری هستند برای هر موضوع کوچکی ممکن است واکنش نشان داده و زود از کوره دررفته و شروع به جروبحث کنند. اگر در مورد معلمین این مسئله اتفاق بیفتد، در حد جروبحث‌های لفظی و ترک کلاس درس بدون اجازه رخ می‌دهد و در مقابل دوستان و افراد همسال خود به‌صورت دعوا، کتک‌کاری، پرتاب اشیاء و حمله ور شدن به سمت طرف مقابل که موجب آزار و اذیت دیگران شده و در صورت کش یافتن موضوع ممکن است خطرات جانی نیز در پی داشته باشد.
با دانش آموزان پرخاشگر چگونه باید رفتار کرد؟
ابتدا باید اطلاعات خود در این زمینه را افزایش داده و جلساتی را با خانواده‌های دانش‌آموزان برگزار کنید تا آنها کامل با عواقب این اختلال رفتاری آشنا شوند. همکاری خانواده می‌تواند در بهبود اخلاق و رفتار دانش‌آموز بسیار تأثیرگذار باشد. بهتر است نحوه‌ی برخورد صحیح با چنین افراد را به معلمین دانش‌آموزان بازگو کنید تا از تشدید این موضوعات جلوگیری شود. از او سر خواهد زد
نتیجه گیری :
برای درمان پرخاشگری گام اول شناخت و ریشه یابی علت یا علل پرخاشگری است . با شناخت این عوامل می‌توان همکاری‌های لازم را برای کاستن از میزان و شدت پرخاشگری ارائه نمود؛ مانند سرگرم نمودن فرد مهر و محبت و دلجویی ،آموزش تنهایی فکرکردن صبرو متانت، تشویق جهت استحمام ، روش گرفتن اجرای عدالت در منزل، برآورده کردن نیازهای کودکان و نوجوانان، مساعد ساختن جو آزادی‌های کنترل شده جلوگیری از توهین و ناسزا گفتن به آنها ویا مقابله به مثل نکردن با آنها ، جلوگیری از تهدید و ترساندن، الگوهای خوب را به آنها نشان دادن رهنمودهایی در مورد سازش و جوشش با دیگران تشویق به بازیهای گروهی و …
درپایان چنانچه رعایت عوامل فوق تأثیری نداشت می‌توان از عوامل دیگری مانند توبیخ اخطار تحکم علامت مقابله به مثل تنبیه و قهرو… استفاده نمود.
تهیه کننده : آموزگار پایه چهارم-خانم عندلیب
تایید کننده : مدیریت دبستان-خانم حسین زاده
پنج شنبه 9 اردیبهشت ماه 1400